NEMIS VA O‘ZBEK TILSHUNOSLIGIDA FE’LLAR VALENTLIGI BILAN BOG‘LIQ NAZARIY QARASHLAR

Zamira  AMONOVA,

doi:10.69617/nuuz.v1i1.10.1.4723

Zamira AMONOVA, O‘zDJTU mustaqil tadqiqotchisi

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.10.1.4723

"Kalit so‘zlar" : sintaktik semantika, semantik valentlik, sintaktik valentlik, tobelik grammatikasi, o‘ng va chap aktant, determinant

"Maqola"

Zamonaviy sintaksis tadqiqida valentlik nazariyasining o‘rganilishiga alohida e’tibor qaratiladi. O‘ziga xos xususiyatlari bilan o‘zaro farqlanadigan valentliklar orasida fe’llarning semantik hamda sintaktik valentliklari tadqiqi bilan bog‘liq ilmiy ishlar dolzarb bo‘lib bormoqda. Mazkur valentliklarning tadqiqini ma’lum semantik maydonda yagona arxisema orqali birlashgan fe’l so‘z turkumi doirasida amalga oshirishda qator qiyinchiliklarga duch kelinmoqda. Chunonchi, fe’l ko‘p ma’noli turkum sifatida bir paytning o‘zida bir qancha semantik maydonlarga tegishli bo‘lishi uning kontekstdagi semantik rolini izohlash va tushunishda birmuncha muammo keltirib chiqaradi. Tillarning o‘ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, ulardagi fe’l valentliklari ham farqlanishi tarjimadagi ayrim nomutanosibliklarga sabab bo‘lishi mumkin.

References

Sharipova Oʻ. Yumush fe’llarining ma’no valentliklari. O‘quv qo‘llanma. Toshkent, 2012, 4-bet.

Расулов Р. Ўзбек тилидаги ҳолат феъллари ва уларнинг облигатор валентликлари. Т., 1989, 6-бет. 3. Абузалова М. Субстанциал морфология, валентлик ва синтактик қурилма, ф.ф.д. дисс. автореф., Самарқанд, 2019,14-16 бет.

Теньер Л. Основы структурного синтаксиса. Перевод с фран. - Москва: Наука, 2007.-670 с.

Жалолова Ш.М. Инглиз ва ўзбек тилларида феъл турларининг чоғиштирма тадкики фил. ф.б. фалс. д-ри ... дисс. автореф., Тошкент 2019, 13-бет.

Marta Zlobinska-Görtz,,Die innere Form des Deutschen" von Hans Glinz: Rezeption, Wirkung und sprachtheoretische Zuordnung, Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Philosophie. Düsseldorf, 2018. S.97

Heringer, Hans Jürgen (1970a): Theorie der deutschen Syntax. München

Engel, Ulrich (2006) Das Valenzkonzept in der Grammatikographie. - 440 S.

Eroms, Hans-Werner (2000): Syntax der deutschen Sprache. Berlin

Степанова, М.Д. Теория валентности и валентный анализ (на материале современного немецкого языка).-М.:МГПИИЯ,1973.С.6-9