QORAQALPOG‘ISTON MAYDA SHOXLI MOLLARI VA ULAR GELMINTLARI O‘RTASIDAGI BIOSENOTIK MUNOSABATLAR

  • Dilbar PALUANIYAZOVA Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti, tayanch doktoranti
  • Saydulla DADAYEV vNizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti, b.f.d., prof.
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/uzmu.v3i3.1.1731
"Kalit so‘zlar" : Gelmintlar, biologik guruhlar, biosenotik aloqalar, trofik aloqalar, topik aloqalar, yuqumli elementlar, klassifikatsiya, geogelmintlar, biogelmintlar

"Maqola"

Olib borilgan tadqiqot ishlarimiz natijasiga ko‘ra Qoraqalpog‘ston sharoitida mayda shoxli mollarda gelmintlarning 37 ta turi uchrashligi, shulardan 34 turi qo‘ylarda va 31 turi echkilarda parazitlik qilishi aniqlandi. Ma’lumki, gelmintlar rivojlanish jarayoniga qarab biologik guruhlarga bo‘linadi, bu esa gelmintlar bilan ularning asosiy xo‘jayinlari o‘rtasidagi biosenotik aloqalarni bog‘lanishini tushunib yetishga yordam beradi. Ushbu maqolada Qoraqalpog‘ston sharoitida mayda shoxli mollar va ularda parazitlik qiladigan gelmintlarni biosenotik aloqalarini o‘rganish jarayunida gelmintlarni yuqumli elementlarini asosiy xo‘jayinlariga o‘tish yo‘llari tahlil qilingan. Gelmintlarni ularning asosiy xo‘jayinlariga o‘tish yo‘llarini yoritishda V.L. Kontrimavichus, 1969 va М.М. Тokobayev, 1973 klassifikatsiyalaridan foydalanildi.

References

1. Скрябин К.И. Метод полных гельминтологических вскрытий позвоночных, включая человека. М.: Изд. МГУ, 1928. - 45 с.
2. Азимов Д.А., Дадаев С.Д., Акрамова Ф.Д., Сапаров К.А. Гелминты жвачных животных Узбекистана. -Ташкент: фан, 2015.- 223 с.
3. Ивашкин В.М., Орипов А.О., Сонин М.Д. Определител гельминтов мелкого рогатого скота. - Москва, 1989. -256 с.
4. Шульц Р. С., Гвоздев Е. В. Основы общей гельминтологии. М.: Наука, 1970. Т. 1. – 492 с.
5. Шульц Р. С., Гвоздев Е. В. Основы общей гельминтологии. М.: Наука, 1972. Т. 2. – 516 с.
6. Anderson R.C. Nematode parasites of vertebrates: their development and transmission. – New York, CAB International, 2000. – 650 p.
7. Palo‘aniyazova D.A., Dadayev S.D. Qoraqalpog‘iston mayda shoxli mollari gelmintofaunasi. O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi akademigi Djaloliddin Azimovich Azimovning 85 yoshga to‘lishi munosabati bilan “O‘zbekiston zoologiya fani: Hozirgi zamon muammolari va rivojlanish istiqbollari” mavzusidagi V - Respublika ilmiy-amaliy anjumani to‘plami. 2023. B. 94-96.
8. Скрябин К.И., Шульц Р.С. Фасциолёзы животных и меры борьбы с ними. М., Сельхозгиз, 1935. -174 с.].
9. Ошмарин П.Г. К изучению специфичной экологии гельминтов. Владивосток, 1959. -111 с.
10. Контримавичус В.Л. Гельминтофауна куньих и пути ее формирования. М.: Наука, 1969. -431 с.
11. Эркулов К.Э. Гельминтофауна наземных позвоночных животных высокогорной Киргизии. Автореф. дисс. ..канд. биол. Наук. Фрунзе, 1969. -26 с.
12. Токобаев М.М. Гельминты диких млекопитающих Средней Азии (Опыт эколого-географи-ческого анализа). Авторефер. дис...док. биол. наук. -Алма-ата, 1973. -44 с.].
13. Рыковский А.С. Формирование гельминтофауны диких копытных в условиях культурного ландщафта Европейской часта СССР. // Экология и география гельминтов. М.: Наука, 1974. С. 144-152.
Nashr qilingan
2024-03-29