QOZOQ, TURK VA O‘ZBEK TILLARIDA “KO‘K YADROLI BIRLIKLARNING SEMANTIKASI

  • Saodat ISRAILOVA O‘zbekiston Milliy universiteti dots.v.b., f.f.f.d
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/uzmu.v1i1.4.2091
"Kalit so‘zlar" : Semantika, paradigma, semantik tahlil, semantik paradigma, sintagmatik munosabatlar, “ko‘k” yadroli birliklar.

"Maqola"

Jamiyat rivojlanishining qizg‘in pallasiga kirgani sari tilimizda o‘ziga xos taraqqiyot yuz berishi tabiiydir. Binobarin, tildagi so‘zlarning shakl va ma’no jihatdan taraqqiy etishi ulardagi ushbu munosabatlarni kengroq tadqiq etishni taqozo etadi. So‘zlarning o‘zaro shakl va ma’no munosabatlari turlicha. Ayrim so‘zlar shaklan har xil, lekin ma’no jihatidan bir-biriga yaqin bo‘lsa, boshqalari shaklan bir xil, ammo ma’nolari turli xil, ba’zilari esa bir-biriga qarama-qarshi so‘zlar ham bo‘lishi mumkin. Semantik paradigma ma’no shakllanish jarayoni haqida ma’lum ilmiy tasavvur beradi. “Ko‘k” leksemasi ishtirokidagi iboralar tahlilini leksemaning semantik imkoniyatlarini unga yondosh, u bilan bog‘langan boshqa birliklar semantikasi orqali ochib berishga harakat qilamiz.

References

1. Базарбаева А. Когнитивно-семантическая структура цветаообазначений в английском, узбекском и русском языках. Дисс… докт. филол. наук. – Ташкент, 2019. – 61 c.
2. Ўзбек халq мақоллари. Тузувчилар: проф. Т.Мирзаев, А.Мусаqулов, Б.Саримсоqов. – Тошкент, 2019. – 512.
3. Ҳожиев А. Ўзбек тили синонимларининг изоҳли луғати. –Тошкент: Ўқитувчи, 1974. – 308 б.
4. Ҳожиев А. Тилшунослик терминларининг изоҳли луғати. – Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2002. – 168 б.
5. Sesli Sözlük. Online English Turkish and Multilingual Dictionary 20+ million words and idioms.
6. Ўзбек тилининг изоҳли луg‘ати. – Тошкент: Ўзбекистон Миллий энциклопедияси Давлат илмий нашриёти, 2006. I −680 б.; II− 672 б.; III − 688 б.; IV - Тошкент, 2008. -608 б.; V – 592 б.
7. Бектаев К. Болшой казахско-русский, русско-казахский словар. – Алматы, 1995. – 455 с.
8. ДТС – Древнетюркский словар. – Л., 1969. – 677 c.
9. Этимологический словар тюрских языков. Обшетюрские и межтюрские лексические основы на буквы “К”, “Қ”. – М.: 1997. – 363 c.
10. Мажитаева Ш., Каскатаева Ж., Хан Н. Семантика цвета в казахском языке: лингвокультуроведческий аспект. Еуропеан Ресеарчер, 2013. – № 5-3. – С. 1454.
Nashr qilingan
2024-04-16