O‘ZBEKISTONDA MUSTAQILLIK YILLARIDA GAZETA-PUBLITSISTIK USLUBINING SOTSIOLINGVISTIK TAHLILI

  • Mukaddas ISRAIL O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti xalqaro jurnalistika fakulteti professori, f.f.n
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.7.3488
"Kalit so‘zlar" : Gazeta tili, gazeta matni, gazeta-publitsistik uslubi, davlat tili, diskursiv tahlil, ekspressiv vositalar, imlo qoidalari, lotin alifbosi, sotsiolingvistik tahlil, o’zbek tili standartlari

"Maqola"

Ma’lumki, gazeta tilida standart vositalar о‘zining murakkab va dinamik tabiatiga ega. Shunga qaramay ular aniq standartlarga asoslangan. Bu standartlar, ayniqsa, qolip jumlalar orqali namoyon bо‘ladi. Standart jumlalar – bu muayyan vaziyatlarda kо‘p qо‘llaniladigan, standartlashgan iboralardir. Gazeta–publitsistik uslubi doirasida ularning qо‘llanilishi materialning mazmunini tez va aniq yetkazishga yordam beradi. Mazkur maqolada sotsiolingvistik yondashuv asosida mustaqillik yillarida zamonaviy gazetapublitsistik uslubga ta’sir etgan asosiy omillarni diskursiv tahlilga tortilgan bo’lib, gazeta-publitsistik uslubiga oid matnlardan yig‘ilgan faktik materiallarga asoslangan holda mustaqillikdan keyin tilimizda rо‘y bergan о‘zgarsharni kо‘rsatishga harakat qilingan.

References

Абдуллаев Ю., Бушуй А. М. Язык и общество. – Т.: Фан, 2002. – С. 373.

Алтунян А. Г. Анализ политических текстов. – М., 2006. – С. 11.

Бегматов Э. Ҳозирги ўзбек адабий тилининг лексик қатламлари. – Тошкент: Фан, 1985. – Б. 199.

Искандарова Ш. Ўзбек нутқ одатининг мулоқот шакллари. Филол. фанлари номзоди... дис. автореф. – Самарканд, 1993. – Б. 26.

Махмудов Н. Ўзимиз ва сўзимиз. – Тошкент: Адабиёт ва санъат, 1997. – 110 Б.

Носирова О. Д. Языковая ситуация в Республике Каракалпакстан. – М., 1997. – C. 98.

Омонтурдиев А. Ўзбек нутқининг эвфемик асослари. – Тошкент, 2000.

Раҳимов Ғ. Х. Инглиз тилининг Ўзбекистонда тарқалиши (социолингвистик ва прагматик жиҳатлари). Филология фанлари доктори (DSс) дис... автор. –Тошкент, 2018. – Б. 99.

Саидхонов М. Новербал воситалар ва уларнинг ўзбек тилида ифодаланиши. Филол. фанлари номзоди... дис. автореф. – Тошкент, 1993. – Б. 26.

Xojiyeva M. Y. O‘zbek tili so‘z birikmalarida shaxs tavsifi (substansial va sotsiopragmatik aspektlarda). – Buxoro, 2023. – В. 64.

Ўринбоев Б. Сўзлашув нутқи. – Тошкент; Фан, 1979. – Б. 36.

www.gazeta.uz/uz/2023/09/27/mahalla/

www.izoh.uz/uz/word/prezident

www.yuz.uz/news/tabassum-ham-mukammal-boladimi

www.kun.uz/kr/55968228 16. www.oliymahad.uz/32206 17. www.qomus.info/encyclopedia/cat-i/istiqlol-uz/

Nashr qilingan
2024-09-21