BILINGVIZM – JAMIYAT RIVOJLANISHINING MUHIM SOTSIOLINGVISTIK OMILI SIFATIDA

  • Ixtiyor UMIROV O‘zDJTU “Umumiy tilshunoslik” kafedrasi dotsenti, f.f.n.
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.10.1.4784
"Kalit so‘zlar" : Sotsiolingvistika, lingvopsixologiya, zullisonaynlik, bilingvizm, polilingv, diglossia, bikulturalizm, spontan tarjima.

"Maqola"

Maktabgacha ta’lim nazariyasida bolaning rivojlanish jarayonini shakllantirish va boshqarishga turli yondashuvlar ishlab chiqilgan. Ularning barchasi yoshning psixofiziologik o‘ziga xosligi, bolaning individualligi, shaxsiyati, faolligi, murakkabligi va boshqalar kabi omillarni hisobga oladi. Biroq, bolalarga kichik yoshidan tillarni o‘rgatishning sotsialingvistik va lingvopsixologik metodlari masalasi ham til o‘rganishda muhim ahamiyat kasb etishi ilmiy jihatdan o‘z tasdig‘ini topgan emas. Ushbu maqola aynan shu tomonlari bilan dolzarblik kasb etadi. Bundan tashqari, maqolada maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarda bilingvallikni shakllantirish metodikasi hamda ikki tillilikni shakllantirishning psixolingvistik hamda sotsialingvistik aspektlari haqida ham gap boradi

References

Aleksandrova N. Sh. Erta bolalik davridagi ikki tillilik - bir tillilikka intilish // A. R. Luriya va XXI asr psixologiyasi. A. R. Luriya tavalludining 100 yilligiga bagʻishlangan ikkinchi xalqaro konferensiyaning maʼruzalari. M., 2003.
2. Berestnev 2000 - Berestnev G.I. Til oynasida shaxsiy o'zini o'zi anglash: mavhum. Dis. Doktor Filol. Sci. M., 2000.
3. Chernysheva 2001 yil - Chernysheva E. B. Maktabgacha yoshdagi bolaning kommunikativ xatti-harakati: (Psixolingvistik tadqiqot): dis. .kand. Filol. Sci. Voronej, 2001.
4. Goroshko 2001 - Goroshko E.I. Erkin assotsiativ eksperimentning integral modeli. M .: nashriyot uyi. "RA-Karavella" guruhi, 2001.
5. Leontiev, A. A. Tilni o'zlashtirish jarayonining boshlang'ich bosqichining ba'zi psixolingvistik jihatlari / A. A. Leontyev // Dastlabki bosqichda chet elliklarga rus tilini o'rgatish masalalari / Ed. A. A. Mirolyubova va Z. Yu. Sosenko - M.: Moskva davlat universiteti, 1976.
6. Lepskaya N.I.Bola tili (nutq muloqotining ontogenezi). M.: Moskva davlat universiteti nashriyoti, 1997 yil.
7. Protasova 1988 - Protasova E. Yu. Bolalar va tillar. Ikki tilli bolalar bog'chasida bolalarning hayotiy faoliyatini tashkil etish: usul, "Ikki tilli" dasturi uchun qo'llanma. Bolalar bog'chasi". M.: Pedagogikada innovatsiyalar markazi, 1988.
8. Samarin, D. V.A. Bogoroditski on the role of language borrowings // Philological Sciences Issues of Theory and Practice. 2011-6-2.
O‘zMU xabarlari Вестник НУУз ACTA NUUz FALSAFA 1/10/1 2024
- 223 -
9. Shcherba JI. V. Ona va chet tillari o'rtasidagi munosabat to'g'risida // Til tizimi va nutq faoliyati. JL, 1974, 338-343-betlar. (Shuningdek qarang: // Maktabda chet tillari, 1934. № 1.
10. Weinreich, U. Languagеs in соntact. Berlin: De Gruytor Mouton, 2010.
11. Xarchenko V.K. Bolalar nutqi lug'ati. Belgorod: Belgorod, shtat. ped. Institut, 1994.
12. Бодуэн де Куртене. Введение в языковедение. – М.: Ленанд, 2018.
13. Искандарова, Г. Болалар нутқига оид баъзи мулоҳазалар // Ўзбек филологиясига оид тадқиқотлар: Илмий-амалий анжуман материаллари. – Тошкент: ЎзМУ, 2009.
14. Исмаилов, М.С. Грамматические способы выражения пространственных отношений при двуязычии (на материале узбекского-русского раннего двуязычия): aвтореф.дис…канд. фил. наук. – М., 1988.
15. Сайидирахимова, Н.С. Мактабгача ёшдаги ўзбек болалар нутқининг лингвистик хусусиятлари. Филол. фан. номз...дис. – Тошкент, 2004.
Nashr qilingan
2024-10-29
How to Cite
Ixtiyor UMIROV. (2024). BILINGVIZM – JAMIYAT RIVOJLANISHINING MUHIM SOTSIOLINGVISTIK OMILI SIFATIDA. O‘zMU Xabarlari, 1(1.10.1), 221-223. https://doi.org/10.69617/nuuz.v1i1.10.1.4784
Nashr
Jild 1 Son 1.10.1 (2024): O'zMu XABARLARI (1.10.1 SONI) 2024
"Bo'lim"
Maqolalar

Copyright (c) 2024 O‘zMU xabarlari

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.